Dyrektor
ks. mgr Mirosław RAKOCZY
Kontakt: duszpasterstworodzin@diecezja.swidnica.pl
Dni skupienia dla narzeczonych
ks. Marcin Czchowski; kontakt: 668 777 028; altruista3@wp.pl
Specjalistyczna Poradnia Rodzinna w Bardzie
Spotkania odbywają się: Msza św. w bazylice w Bardzie a spotkanie formacyjne w klasztorze redemptorystów przy bazylice. Po Mszy św. proszę przejść do klasztoru i poczekać przy okienku sklepiku. W wypadku większej ilości uczestników spotkanie odbędzie się w bazylice.
Ramowy program: o godz. 11.00 Msza św., a po niej spotkanie formacyjne do godz. 13.00
Zgłoszenia i pytania prosimy kierować na adres: poradbardo@wp.pl; lub telefonicznie na nr tel. 74 817 14 21, w godz. od 9:30 do 16:00.
ABC dla narzeczonych
Zanim staniecie na ślubnym kobiercu:
- Proboszcz
- Co najmniej pół roku przed ślubem zgłosić się do proboszcza narzeczonej lub narzeczonego w celu przedstawienia swojego zamiaru, ustalenia daty oraz harmonogramu przygotowań bezpośrednich do ślubu.
- Na tej pierwszej wizycie w kancelarii proboszcz decyduje, czy narzeczeni mają wziąć udział w zwykłym przygotowaniu do małżeństwa (kursie) czy też, z braku możliwości, muszą skorzystać z nadzwyczajnej formuły (weekendowego kursu).
- Jeśli w grę wchodzi ta druga wersja powinni otrzymać od proboszcza na piśmie potwierdzenie prawa do kursu weekendowego.
- Proboszcz powinien wręczyć narzeczonym indeks, w którym poświadczają oni wobec proboszcza chęć należytego przygotowania się do sakramentalnego małżeństwa (pierwsze strony indeksu).
- Kurs
- Wziąć udział w przygotowaniu bezpośrednim do małżeństwa które w zależności od programu trwa cztery lub osiem tygodni. Najczęściej organizują je dziekani i u nich należy zasięgnąć informacji o dacie rozpoczęcia takiego przygotowania.
- Przygotowania weekendowe organizuje Sanktuarium w Bardzie oraz księża misjonarze na Szczytniku.
- Przygotowanie obejmuje osiem tematów teoretycznych (prowadzonych przez duszpasterzy, doradców życia rodzinnego i psychologów).
- Udział w spotkaniach ma być odnotowany w indeksie narzeczonego i narzeczonej.
- Spotkania indywidualne
- Oprócz spotkań ogólnych każda para ma wziąć udział w co najmniej dwóch spotkaniach indywidualnych z doradcą życia rodzinnego, który jest jednocześnie nauczycielem naturalnych metod planowania rodziny (szczegóły podczas spotkań ogólnych).
- Dzień skupienia
- Podsumowaniem kursu jest dzień skupienia. Organizowany jest on w Bardo, w Wambierzycach i w Świdnicy (zgłoszenia według terminarza publikowanego na www.swidnica.diecezja.pl). Czasami jest on włączony w kurs przygotowujący.
- Kancelaria
- Na trzy miesiące przed ślubem, z dokumentami z USC trzeba zgłosić się do kancelarii parafialnej w celu przeprowadzenia tzw. pierwszej rozmowy przedślubnej.
- Kancelaria
- Zazwyczaj na tydzień przed ślubem odbywa się tzw. druga rozmowa przedślubna (o terminie decyduje proboszcz podczas pierwszej rozmowy).
- Wtedy też powinno się mieć poświadczone (środkowe strony w indeksie dla narzeczonych): ukończone nauki przedślubne (osiem tematów), odprawiony dzień skupienia oraz odbytą pierwszą spowiedź przedślubną (proboszcz może zdecydować, z uwagi na okoliczności, że narzeczeni mogą mieć tylko jedną spowiedź, tuż przed ślubem).
- Pomocą w dobrym przygotowaniu się do spowiedzi jest rachunek sumienia narzeczonych, który znajduje się w indeksie.
- Zakrystia
- W dniu ślubu w zakrystii proszę oddać środkowe strony z indeksu, w których odnotowane zostają wszystkie konieczne praktyki ze spowiedzią przedślubną włącznie.
Instrukcja o przygotowaniu do małżeństwa i życia rodzinnego w Diecezji Świdnickiej
Przygotowanie do małżeństwa i życia rodzinnego jest jednym z ważniejszych zadań, które stają przed współczesnym duszpasterstwem rodzin. Przypomniał o tym Jan Paweł II, który w adhortacji apostolskiej „Familiaris consortio” stwierdził, że „(...) bardziej niż kiedykolwiek, w naszych czasach konieczne jest przygotowanie młodych do małżeństwa i życia rodzinnego. Dlatego Kościół winien popierać lepsze i intensywniejsze programy przygotowania do małżeństwa, ażeby wyeliminować (...) trudności, z którymi boryka się tyle małżeństw, a bardziej jeszcze po to, aby stworzyć pozytywne warunki do powstawania i dojrzewania udanych małżeństw” (FC 66). Bowiem od dobrego przygotowania młodych ludzi do małżeństwa zależy nie tylko przyszłość rodzin, ale również przyszłość Kościoła i całego społeczeństwa. Model przygotowania do małżeństwa i życia w rodzinie w nauczaniu Kościoła katolickiego ukazują trzy dokumenty: adhortacja apostolska Jana Pawła II o zadaniach rodziny chrześcijańskiej w świecie współczesnym „Familiaris consortio” (FC), dokument Papieskiej Rady do Spraw Rodziny „Przygotowanie do sakramentu małżeństwa” (PSM) oraz wskazania Episkopatu Polski zawarte w „Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin” (DDR). W dokumentach tych przygotowanie do sakramentu małżeństwa i życia w rodzinie chrześcijańskiej jawi się jako proces, który przebiega na trzech etapach: dalszym, bliższym i bezpośrednim1.
I. Przygotowanie dalsze
Pierwszym etapem tego procesu jest przygotowanie dalsze, które rozpoczyna się w dzieciństwie, a następnie kontynuowane jest na wszystkich etapach szkolnych i katechetycznych. Przygotowanie dalsze do małżeństwa i życia rodzinnego polega na pomocy dziecku w prawidłowym dojrzewaniu do pełni człowieczeństwa. Od tego bowiem jakim, kto jest człowiekiem i chrześcijaninem w dużej mierze zależy, jakim będzie współmałżonkiem i rodzicem.
W przygotowaniu dalszym chodzi o:
budowanie własnego charakteru;
szacunek dla każdej zdrowej wartości ludzkiej;
umiejętność współżycia z innymi;
zrozumienie i rozpoznanie własnego powołania;
szacunek do cnoty czystości;
odpowiednią postawę wobec własnej rodziny i instytucji małżeństwa (DDR 19).
Według „Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin” zadania te powinny być realizowane w rodzinie, szkole, poprzez katechizację i w grupach rówieśniczych (DDR 20-23).
- Rodzina
Rodzina jest pierwszym i niezastąpionym podmiotem odpowiedzialnym za przygotowanie dzieci i młodzieży do małżeństwa i życia rodzinnego. Szczególna rola rodziny na etapie przygotowania dalszego wynika z faktu, że okres dzieciństwa przebiega głównie w rodzinie, w której dziecko otrzymuje podstawowe treści i wzorce życia rodzinnego. Pierwszą „nauczycielką” przygotowującą dziecko do podjęcia w przyszłości ról małżeńskich i rodzicielskich jest matka. Odgrywa ona decydującą i niezastąpioną rolę w życiu dziecka. Jej macierzyńska miłość i troska oraz delikatność i subtelność umożliwiają dziecku poczucie akceptacji i przynależności do rodziny, rozwijają sferę emocjonalną i uczuciową, uczą pierwszych kontaktów społecznych oraz otwartości na rzeczywistość Boga. Nie mniej ważną rolę w przygotowaniu dziecka do życia małżeńskiego i rodzinnego pełni ojciec. Jego ojcowska miłość, autorytet i odpowiedzialność gwarantują dziecku bezpieczeństwo i poczucie własnej wartości. Ważnym elementem kształtującym w dziecku właściwy obraz małżeństwa i rodziny jest świadectwo życia obojga rodziców. Dziecko widząc rodziców, których wzajemne relacje przepełnione są czułością, dobrocią, wyrozumiałością, szacunkiem i miłością w nieuświadomiony sposób przyswaja te wzory zachowań i przenosi je na swój psychiczny model małżeństwa. Ponadto przygotowanie bliższe realizowane przez rodziców powinno w sposób szczególny uwzględniać wartości chrześcijańskie. Codzienna modlitwa z dziećmi, coniedzielne uczestnictwo we Mszy św., połączone z przystępowaniem rodziców i starszych dzieci do Komunii św., regularne korzystanie z sakramentu pojednania, udział w budowaniu wspólnego dobra w najbliższym otoczeniu, wzajemny szacunek i miłość rodziców – są najbardziej skutecznym przygotowaniem dzieci do przyszłych ról małżeńskich, kapłańskich czy zakonnych (DDR 20).
- Szkoła
Ważnym środowiskiem przygotowania dzieci i młodzieży do małżeństwa i życia rodzinnego jest szkoła. W czasie trwania nauki w szkole podstawowej, należy – przy różnych okazjach – nawiązywać do problematyki małżeńsko-rodzinnej. Chodzi o to, aby szkoła zaszczepiła w dziecku postawę szacunku wobec każdego człowieka, a zwłaszcza kobiety brzemiennej, osób starszych, samotnych i cierpiących. Nauczyciele i wychowawcy powinni kształtować w dziecku ducha pogody i skromności, uczyć poszanowania autorytetu rodziców oraz wrażliwości na potrzeby drugiego człowieka. Na etapie gimnazjum z kolei należy ukazać małżeństwo jako związek miedzy kobietą i mężczyzną, który obejmuje wszystkie sfery człowieka: sferę cielesną, psychiczną i duchową. Ponadto trzeba przekazać uczniom zagadnienia związane z odpowiedzialnym rodzicielstwem, ludzką płciowością, rozwojem dziecka w okresie prenatalnym i w pierwszych latach po urodzeniu. Wiedza ta powinna być wzbogacona o informacje z zakresu wychowania dzieci oraz funkcjonowania rodziny w życiu społecznym. Ukazując rolę szkoły w procesie przygotowania dzieci i młodzieży do małżeństwa i życia rodzinnego należy wspomnieć o niebezpieczeństwie tzw. „edukacji seksualnej”. Jej zwolennicy proponują, aby w gimnazjum były poruszane takie zagadnienia, jak: anatomia i fizjologia narządów płciowych oraz ich funkcjonowanie, rozwój seksualny człowieka, techniki współżycia seksualnego, choroby przenoszone drogą płciową, antykoncepcja i aborcja, fizjologia ciąży i porodu, „alternatywne style życia seksualnego” (dewiacje seksualne), pornografia, wykorzystywanie seksualne, prostytucja. Taka wizja „edukacji seksualnej” redukuje człowieka do przedmiotu, dla którego liczy się doświadczenie maksymalnej ilości doznań a nie prawdziwe dobro własne i współmałżonka. Dlatego też rodzice, dostrzegając zagrożenia jakie niesie ze sobą „edukacja seksualna”, powinni zadbać o to, aby szkoły nie wprowadzały gorszących programów, które czynią przedmiotem człowieka i jego seksualność (DDR 21).
- Katechizacja
Ważnym elementem w przygotowaniu dalszym jest formacja katechetyczna, która ukazuje małżeństwo i rodzinę jako powołanie i posłannictwo życiowe. Formacja ta rozpoczyna się w rodzinie i powinna być kontynuowana w katechezie parafialnej i szkolnej (DDR 19). W pierwszych latach szkoły podstawowej katecheza parafialna powinna pogłębiać w dzieciach życie religijne, zwracając uwagę na znaczenie sakramentów w Kościele, zwłaszcza Eucharystii i sakramentu pokuty. W katechezie parafialnej dla starszych dzieci należy podkreślać znaczenie i aktywny udział w życiu wspólnoty poprzez uczestnictwo w dziecięcych grupach działających przy parafii. Dla gimnazjalistów z kolei katecheza parafialna powinna kłaść nacisk na przygotowywanie młodzieży do przyjęcia sakramentu bierzmowania, który jest ważnym elementem w procesie przygotowania do małżeństwa i życia rodzinnego. Ważnym miejscem przygotowania dalszego do małżeństwa i życia w rodzinie jest katecheza realizowana na terenie szkoły. Zadaniem katechezy szkolnej jest wyrobienie w wychowankach poszanowania autorytetu, umiejętności dostrzegania potrzeb drugiego człowieka, ofiarnej miłości do rodziców i rodzeństwa oraz szczerej przyjaźni z Bogiem i ludźmi. Dopiero w przypadku tak ukształtowanego młodego człowieka można mieć nadzieję, że będzie on zdolny w przyszłości nawiązać dojrzałą relację małżeńską.
- Grupa rówieśnicza
Badania socjologiczne pokazują, że tuż po rodzinie największym autorytetem u młodzieży cieszą się znajomi i rówieśnicy2. Uwzględniając te badania, należy w duszpasterstwie parafialnym zwrócić większą uwagę na tworzenie małych grup, ruchów, stowarzyszeń oraz wspólnoty dla dzieci i młodzieży, które promując chrześcijańskie wartości i chrześcijański model wychowania, budują dobry fundament pod przyszłe małżeństwo i udaną rodzinę.
II. Przygotowanie bliższe
Przygotowanie bliższe jest kolejnym etapem procesu wychowania do małżeństwa i życia rodzinnego. Dotyczy młodzieży ponadgimnazjalnej i ma być dla niej rodzajem katechumenatu przed narzeczeństwem i zawarciem małżeństwa.
Zadaniem przygotowania bliższego jest:
pogłębienie nauki o małżeństwie i rodzinie;
uwrażliwienie na fałszywe teorie odnośnie do małżeństwa i rodziny;
przysposobienie do międzyosobowego życia w małżeństwie i rodzinie;
pogłębienie życia wspólnotowo-liturgicznego (DDR 24).
W przygotowaniu bliższym do małżeństwa i życia w rodzinie najbardziej powszechną formą jest katechizacja w ostatnich klasach szkół ponadgimnazjalnych. Program katechezy w takich szkołach określa „Podstawa programowa katechezy w szkole ponadgimnazjalnej”, na bazie której można opracować tzw. „programy autorskie”. Katecheza na etapie szkoły ponadgimnazjalnej powinna uwzględniać fakt przygotowania młodych do życia w małżeństwie i rodzinie. Katecheci powinni pamiętać, że treści związane z przygotowaniem do małżeństwa mają spełniać cztery podstawowe funkcje: nauczanie, wychowanie, inicjację i ewangelizację. W procesie nauczania młodzież powinna zapoznać się z teologią sakramentu małżeństwa, pojęciem i znaczeniem „Kościoła domowego”, funkcjonującymi katolickimi ruchami i wspólnotami rodzinnymi, elementami prawa kanonicznego odnoszącymi się do małżeństwa i rodziny, zagadnieniami etyki małżeńskiej, podstawami psychologii małżeństwa i rodziny. Katecheza w swym wymiarze wychowawczym ma pomóc uczniom m.in. w nabywaniu umiejętności życia we wspólnocie małżeńskiej i rodzinnej. W wymiarze wtajemniczenia katecheza ma pomóc młodzieży w odkryciu wartości wspólnotowego przeżywania Eucharystii i innych sakramentów. Katecheza w funkcji ewangelizacyjnej ma ukazywać chrześcijańską koncepcję życia małżeńskiego i rodzinnego w taki sposób, by młodzież widziała w nich wartość, a nie formę ograniczenia własnej indywidualności. Owocem takiej katechezy powinno być przygotowanie młodego mężczyzny do odpowiedzialnego podjęcia roli męża i ojca oraz przygotowania młodej kobiety do podjęcia roli żony i matki zdolnej do miłości męża i dzieci.
Według „Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin” katecheza przedmałżeńska prowadzona w szkole ponadgimnazjalnej nie jest wystarczającym elementem przygotowania bliższego. Dlatego wspomniany dokument zaleca, aby niezależnie od katechizacji szkolnej, wprowadzić w każdej parafii roczną katechezę przedmałżeńską dla młodzieży, obejmującą co najmniej 25 spotkań. Postulat ten z wielu obiektywnych przyczyn wydaje się trudny do realizacji na obecnym etapie życia diecezji. Niemniej w przyszłości będzie on także spełniony, dlatego już teraz proboszczowie powinni przygotowywać kadry będące pomocą w realizacji parafialnej katechezy przedmałżeńskiej. Tymczasem należy większy nacisk położyć na jakość tematów katechetycznych dotyczących małżeństwa i rodziny realizowanych w ramach katechizacji szkolnej oraz jakość „Spotkań dla Narzeczonych” w bezpośrednim przygotowaniu do małżeństwa.
III. Przygotowanie bezpośrednie
Przygotowanie bezpośrednie jest ostatnim etapem przygotowania do małżeństwa i życia w rodzinie. Etap ten określany jest przygotowaniem przedślubnym, katechizacją przedślubną lub potocznie kursem dla narzeczonych. Rozpoczyna się ono od momentu spotkania kandydatów do małżeństwa z duszpasterzem w kancelarii parafialnej, przynajmniej na sześć miesięcy przed ślubem, a kończy się z chwilą zawarcia sakramentu małżeństwa. Według „Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin” przygotowanie bezpośrednie obejmuje pięć etapów:
spotkanie z duszpasterzem w kancelarii parafialnej;
katechezy przedślubne;
spotkania w Poradni Życia Rodzinnego;
spowiedź przedślubną;
rozmowę z duszpasterzem dotyczącą wiedzy religijnej narzeczonych (DDR 27).
Uwzględniając realia i specyfikę Diecezji Świdnickiej, etap przygotowania bezpośredniego do małżeństwa powinien przebiegać w następujący sposób:
- Spotkanie narzeczonych z duszpasterzem w kancelarii parafialnej
Spotkanie narzeczonych z duszpasterzem w kancelarii parafialnej powinno nastąpić sześć miesięcy przed ślubem. Jest ono ważne nie tylko z powodów formalnych związanych z informacją na temat udziału w kolejnych etapach przygotowania do małżeństwa, ale także z powodów duszpasterskich (niedopuszczalne są sytuacje, w których spotkanie w kancelarii parafialnej prowadzi organista, sekretarka lub inna osoba niż kapłan). Pierwsze spotkanie kapłana z narzeczonymi w kancelarii parafialnej jest okazją do tego, by podczas rozmowy zorientować się, jaki jest poziom religijny narzeczonych i na ile uczestniczą w życiu Kościoła. Rozeznanie to pozwoli duszpasterzowi ustalić dalsze etapy przygotowania kandydatów do zawarcia małżeństwa (DDR 29).
W sytuacji, kiedy narzeczeni lub jedno z nich nie przyjęli jeszcze bierzmowania, należy umożliwić im przyjęcie tego sakramentu. W tym celu duszpasterz powinien pomóc nupturientom przygotować się do przyjęcia sakramentu dojrzałości chrześcijańskiej i skierować ich do miejsca, gdzie według ustaleń biskupa diecezjalnego, mogą przyjąć ten sakrament (DDR 29).
Jeżeli w trakcie badania kanonicznego okaże się, że małżeństwo pragnie zawrzeć osoba nieochrzczona, ale gotowa na przyjęcie chrztu lub osoba ochrzczona i nie wprowadzona w życie eucharystyczne, to należy ją przygotować do przyjęcia sakramentu chrztu i wprowadzić w życie chrześcijańskie (DDR 35).
Podczas pierwszego spotkania duszpasterz zobowiązany jest poinformować narzeczonych o konieczności odbycia obowiązkowych „Spotkań dla Narzeczonych”, „Dnia Skupienia dla Narzeczonych” oraz dwóch indywidualnych spotkań w Poradni Życia Rodzinnego. Oprócz przekazania tych informacji duszpasterz powinien ukazać nupturientom formy i możliwości realizacji w/w spotkań oraz przekazać im publikacje: „ABC dla narzeczonych” oraz „Indeks Spotkań dla Narzeczonych”.
Jeśli któreś z narzeczonych lub obydwoje nie uczęszczali na szkolną katechezę ponadgimnazjalną, wówczas należy udostępnić im odpowiednie materiały (np.: „Katechizm dla dorosłych”, „Kompendium Katechizmu Kościoła katolickiego” itp.), na podstawie których duszpasterz, w ustalonym terminie, przeprowadza stosowny egzamin. Wyniki egzaminu powinny zostać potwierdzone wystawionym zaświadczeniem, a następnie załączone do aneksu protokołu przedślubnego.
Jeżeli katolik chce zawrzeć małżeństwo z: (1) osobą nieochrzczoną; (2) z ochrzczoną poza Kościołem katolickim; (3) z osobą, która formalnie odstąpiła od Kościoła katolickiego; (4) z osobą, która formalnie nie odstąpiła od Kościoła, ale deklaruje się jako niewierząca; (5) z osobą niepraktykującą – duszpasterz powinien podczas rozmowy w kancelarii parafialnej ukazać narzeczonym stanowisko Kościoła katolickiego na temat tzw. „małżeństw mieszanych” oraz przedstawić warunki zawarcia takiego małżeństwa.
Podczas rozmowy w kancelarii parafialnej należy poinformować narzeczonych o obowiązku spowiedzi oraz poinformować ich o konieczności odnotowania przystąpienie do dwóch spowiedzi przedślubnych w „Indeksie Spotkań dla Narzeczonych”. Duszpasterz powinien jednak bardziej uwypuklić aspekt duchowy niż formalny sakramentu pokuty w bezpośrednim etapie przygotowania do małżeństwa. Rozmowa duszpasterska powinna dotyczyć także kwestii związanych z przebiegiem ceremonii ślubu. Należy zatem wstępnie omówić liturgię zaślubin, szczególnie zwracając uwagę narzeczonych na symbolikę znaków i obrzędów sakramentu małżeństwa.
- Spotkania dla Narzeczonych
Po przedstawieniu wszystkich formalności oraz odbyciu pierwszej rozmowy duszpasterskiej z kapłanem w kancelarii parafialnej, narzeczeni zobowiązani są do uczestnictwa w „Spotkaniach dla Narzeczonych”. Spotkania te powinny odbywać się w ośrodkach dekanalnych lub poszczególnych parafiach danego dekanatu. Za organizację i koordynację tych spotkań, w porozumieniu z Diecezjalnym Duszpasterzem Rodzin, Dziekanem i kapłanami dekanatu, odpowiada Dekanalny Doradca Życia Rodzinnego.
Ilość odbywających się „Spotkań dla Narzeczonych” w dekanacie zależy od ilości zgłoszonych nupturientów. W jednym spotkaniu nie powinno brać udział więcej niż 15 par narzeczonych. Zaleca się, aby narzeczeni uczęszczali na „Spotkania dla Narzeczonych” w tym dekanacie, do którego przynależy parafia, w której zostanie zawarty ślub. Jeśli jednak narzeczeni, z uzasadnionych powodów, wyrażają wolę odbycia spotkań w innym dekanacie, nie należy stwarzać im przeszkód. Trzeba jednak wyraźnie podkreślić, że „Spotkania dla Narzeczonych” powinny być realizowane w jednym miejscu (nie ma możliwości łączenia poszczególnych spotkań w różnych dekanatach). Po każdym spotkaniu należy uzyskać podpis osoby prowadzącej w „Indeksie spotkań dla narzeczonych”.
Ważnym elementem przygotowania bezpośredniego do małżeństwa jest „Dzień Skupienia dla Narzeczonych”. Jest on organizowany w kilku wybranych miejscach diecezji. Podczas kilkugodzinnego spotkania duszpasterze i świeccy zaangażowani i przygotowani do prowadzenia spotkań z narzeczonymi mają obowiązek uwzględnienia duchowego i pastoralnego wymiaru spotkania. Zachęca się także do wykorzystania różnorodnych form wyrazu i przekazu oraz środków medialnych co znacząco może ułatwić percepcję podawanych treści. Zasadniczym celem „Dnia Skupienia dla Narzeczonych” jest podsumowanie „Spotkań dla Narzeczonych”, pomoc w głębszym przylgnięciu do nauki Kościoła dotyczącej małżeństwa i rodziny. Fakt uczestnictwa w „Dniu Skupienia dla Narzeczonych” powinien być odnotowany w indeksie.
Po ukończeniu wspomnianych spotkań i spotkań z doradcą życia rodzinnego narzeczeni ponownie zgłaszają się do kancelarii parafialnej, żeby spisać protokół przedślubny. Przed ślubem narzeczeni powinni oddać wypełniony „Indeks Spotkań dla Narzeczonych” z poświadczonymi odpowiednimi wpisami wszystkich koniecznych spotkań i odbyciu dwóch spowiedzi przedślubnych. Indeks należy dołączyć do aneksu protokołu przedślubnego.
W Diecezji Świdnickiej obowiązuje tylko jedna zwyczajna forma realizacji „Spotkań dla Narzeczonych”:
„Spotkanie dla Narzeczonych” – cztery cotygodniowe spotkania po dwie godziny lub osiem cotygodniowych spotkań po godzinie;
Natomiast jeżeli podczas pierwszego spotkania z narzeczonymi proboszcz uzna, że nie mogą oni zrealizować „Spotkania dla Narzeczonych” w zwyczajnej formule, wystawia im zaświadczenie o możliwości skorzystania ze spotkań weekendowych organizowanych w wyznaczonych miejscach diecezji. Co ważne, po spotkaniu z proboszczem narzeczeni powinni zgłosić się do Diecezjalnego Duszpasterza Rodzin, by ten poinformował ich o warunkach i terminach weekendowych „Spotkań dla Narzeczonych”.
„Spotkania dla Narzeczonych” w zwyczajnej formie odbywają się w parafiach danego dekanatu. Dziekan lub proboszcz parafii organizującej spotkania wraz z Dekanalnym Doradcą Życia Rodzinnego, po konsultacjach z kapłanami dekanatu, odpowiada za organizację i koordynację tychże spotkań. Do ich prowadzenia zaprasza kapłanów z dekanatu, doradców życia rodzinnego i specjalistów świeckich (np. pedagoga, psychologa). Spotkania powinny odbywać się w tygodniowym odstępie czasu.
Jeśli narzeczeni stanowczo sprzeciwiają się uczestnictwu w „Spotkaniach dla Narzeczonych” kapłan powinien odmówić im błogosławieństwa sakramentu małżeństwa.
„Spotkania dla Narzeczonych” powinny obejmować tematy realizowane w następującym porządku:
- O potrzebie przygotowania do małżeństwa;
- Małżeństwo chrześcijańskie jako sakrament;
- Budowanie więzi małżeńskiej;
- Apostolstwo rodziny w Kościele i wychowanie dzieci;
- Odpowiedzialne rodzicielstwo i regulacja poczęć;
- Współczesne zagrożenia życia ludzkiego;
- Owocne przeżywanie sakramentu pokuty;
- Treść przysięgi małżeńskiej.
Jedno spotkanie, obejmujące dwa tematy, powinno trwać dwie godziny zegarowe; natomiast gdy spotkań jest osiem, każdy temat powinien być realizowany w ciągu jednej godziny zegarowej. Spotkania 1, 2, 7 i 8 prowadzi duszpasterz, spotkanie 5 i 6 – Doradca Życia Rodzinnego, zaś spotkanie 3 i 4 psycholog lub pedagog – o ile istnieje taka możliwość (ewentualnie doradca). Wymieniona wyżej tematyka spotkań obowiązuje w całej diecezji, co należy bezwzględnie przestrzegać. Chodzi o to, aby narzeczeni w Diecezji Świdnickiej byli objęci tym samym programem formacyjnym.
Jednocześnie zachęca się, by prowadzący dokładali starania o jak najciekawsze podanie treści poruszanych tematów. Podkreśla się także, iż propozycje przebiegu spotkań zawarte w materiałach dla prowadzących „Spotkania dla Narzeczonych”, są tylko podpowiedzią i inspiracją dla własnych pomysłów. Zaleca się szczególnie stosowanie metody dialogowej w pracy z narzeczonymi, co wydaje się odpowiadać mentalności i potrzebom młodego pokolenia oraz wychodzi naprzeciw konieczności kształtowania w nich zdolności komunikacji interpersonalnej.
Pierwsze i ostatnie spotkanie powinno być połączone ze Mszą św. W ten sposób daje się szansę, by narzeczeni, którzy nierzadko od dłuższego czasu nie praktykują gorliwie wiary, na nowo znajdowali swoje miejsce w Kościele. Msza św. powinna być modlitwą ze wspólnotą parafialną, niemniej podczas liturgii czy to we wprowadzeniu, czy w krótkiej homilii i modlitwie wiernych, czy w słowie na zakończenie Mszy św. kapłan powinien zauważyć obecność narzeczonych.
- Spotkania w Poradni Życia Rodzinnego
„Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin” zobowiązuje wszystkich narzeczonych do odbycia przed ślubem co najmniej trzech spotkań w Poradni Życia Rodzinnego. Podczas spotkań narzeczonych w poradni rodzinnej należy poruszyć następujące tematy:
odpowiedzialność za wzajemną miłość i przekazywanie życia;
szkodliwość i niedopuszczalność antykoncepcji, środków poronnych i sztucznych zapłodnień;
znaczenie metod naturalnego rozpoznawania płodności (DDR 31).
Ponadto spotkania w poradni powinny służyć wyrobieniu przekonania w narzeczonych, że Poradnia Rodzinna jest zawsze do ich dyspozycji. Należy uświadomić im, że korzystanie z doradztwa u kompetentnych osób w kwestiach związanych z miłością, płodnością, dzietnością, pożyciem intymnym, konfliktami i kryzysami nie jest objawem słabości i bezradności małżonków, ale przejawem dojrzałej troski o małżeństwo i rodzinę.
Pierwsze spotkanie należy przeprowadzić w ramach „Spotkań dla Narzeczonych” i powinno mieć charakter ogólnego spotkania Doradcy Życia Rodzinnego z grupą narzeczonych. Trzeba wówczas przedstawić ogólną naukę o zasadach moralnych i podstawach biologicznych odpowiedzialnego rodzicielstwa.
Kolejne dwa spotkania powinny mieć charakter indywidualnych spotkań doradcy z poszczególnymi parami (narzeczeni indywidualnie umawiają się z doradcą na spotkania). Mając na uwadze cykl płodności kobiety, zaleca się, aby odstęp czasowy między pierwszym a drugim indywidualnym spotkaniem wynosił miesiąc. Na pierwszym spotkaniu należy szczegółowo wprowadzić parę narzeczeńską, zwłaszcza kobietę, w technikę obserwacji objawów cyklu miesiączkowego i nanoszenia ich na kartę obserwacji. W czasie drugiego spotkania zainteresowani uczą się poprawnie interpretować objawy naniesione na kartę obserwacji z całego cyklu miesiączkowego. Spotkania w Poradni Życia Rodzinnego należy potwierdzić podpisem Doradcy w „Indeksie Spotkań dla Narzeczonych”.
- Spowiedź przedślubna
Kolejnym ważnym elementem bezpośredniego przygotowania do małżeństwa jest spowiedź przedślubna, która zostaje potwierdzona przez spowiednika w „Indeksie Spotkań dla Narzeczonych”. Należy jednak uzmysłowić nupturientom, że w spowiedzi przedślubnej nie chodzi o zdobycie podpisu spowiednika, ale o oczyszczenie serca przed ślubem, wyrobienie w sobie postawy szczerego nawrócenia do Boga i wewnętrznej przemiany. W polskich warunkach narzeczeni, zanim zawrą sakramentalny związek małżeński, dwukrotnie przystępują do sakramentu pokuty (DDR 32). Pierwsza spowiedź przedślubna powinna odbyć się po zakończeniu „Spotkań dla Narzeczonych”, co może ułatwić penitentom głębokie i dobre przygotowanie do Sakramentu Pokuty. Zachęca się, aby spowiedź ta miała charakter spowiedzi generalnej, co pozwoli penitentowi gruntownie uporządkować przeszłość i rozpocząć nowy etap w życiu. Z kolei druga spowiedź, która powinna nastąpić przed ślubem, ma umożliwić narzeczonym godziwie przeżyć ceremonię zaślubin (DDR 32; PSM 53).
- Rozmowa duszpasterska z kapłanem
Ostatnim elementem bezpośredniego przygotowania do małżeństwa jest rozmowa duszpasterza z narzeczonymi, która powinna odbyć się tuż przed zawarciem małżeństwa. W rozmowie tej trzeba jeszcze raz poruszyć kwestię związane z sakramentalnością małżeństwa oraz przypomnieć narzeczonym podstawowe zasady katolickiej etyki współżycia małżeńskiego. Ponadto, o ile istnieje taka konieczność, należy wspólnie zastanowić się nad tym, co trzeba zrobić, poprawić, gdzie szukać ewentualnej pomocy, by ich przyszłe życie małżeńskie było dla nich źródłem uświęcenia i szczęścia, a dla ich dzieci środowiskiem właściwego rozwoju (DDR 33).
Wszystkim, którzy gorliwie angażują się w dzieło przygotowania narzeczonych do sakramentu małżeństwa oraz samym nupturientom, wypraszam szczególne dary Ducha Świętego oraz polecam ich opiece Królowej Rodzin.
Świdnica, dnia 26 sierpnia 2012 r.,
w uroczystość MB Częstochowskiej.
+ Ignacy Dec
Biskup Świdnicki
Wskazania dotyczące realizacji „Instrukcji o przygotowaniu do małżeństwa i życia rodzinnego”
- Narzeczeni biorący udział w „Spotkaniach dla Narzeczonych” otrzymują „Indeks Spotkań dla Narzeczonych” i „ABC dla Narzeczonych”.
- Narzeczeni, którzy uczestniczą w „Spotkaniach dla Narzeczonych” (cztery spotkania po 2 godz. lub 8 spotkań po 1 godz.), składają ofiarę w wysokości nie większej niż 50 zł od osoby. Z kwoty tej należy pokryć koszty organizacji spotkań oraz materiałów, w które zostaną wyposażeni nupturienci.
- Organizatorzy „Dnia Skupienia dla Narzeczonych” mogą pobierać ofiarę za udział w Dniu Skupienia w wysokości najwyżej 30 zł od pary narzeczonych.
- Jeśli nupturienci nie mogą – z uzasadnionych powodów – uczestniczyć w „Spotkaniach dla Narzeczonych” organizowanych w diecezji, wówczas mogą, za zgodą swego duszpasterza, uczynić to w innym miejscu, z zachowaniem wskazań dotyczących przygotowania bezpośredniego do małżeństwa zawartych w „Dyrektorium Duszpasterstwa Rodzin”.
- Doradcy życia rodzinnego powinni być zatrudnieni w parafii na umowę o pracę lub umowę zlecenie i odpowiednio wynagradzani, jeżeli nie czynią tego na zasadzie wolontariatu.
